Klasy czystości sprężonego powietrza
Klasy czystości sprężonego powietrza na to umowne oznaczenie wyrażone cyframi, dzięki któremu można precyzyjnie określić ilość zanieczyszczeń w sprężonym powietrzu. Te zanieczyszczenia to woda, oleje i cząstki stałe. Do klas czystości sprężonego powietrza odnosi się norma ISO 8573-1, według której określenie normy składa się z trzech cyfr. Więcej o tym poniżej.
Skąd biorą się zanieczyszczenia w sprężonym powietrzu?
Są dwa podstawowe źródła tego rodzaju zanieczyszczeń: z atmosfery oraz z kompresora. W powietrzu atmosferycznym występuje stale pewna liczba zanieczyszczeń wszystkich trzech typów. Nie dostrzegamy (może poza alergikami) tego, bo nie są to duże ilości. Podczas sprężania powietrza w kompresorze dochodzi jednak do ich kompresji i zagęszczenia. Zagęszczenie to jest tym większe im wyższe ciśnienie sprężonego powietrza: na przykład przy ciśnieniu 10 bar w sprężonym powietrzu będzie dziesięć razy więcej zanieczyszczeń niż w powietrzu atmosferycznym.
Zanieczyszczenia z kompresora to głównie olej który krąży w pompie lub module śrubowym. Kompresory tłokowe oddają do sprężonego powietrza znacznie więcej tego typu zanieczyszczeń niż kompresory śrubowe i łopatkowe.
Oznaczenie klasy czystości sprężonego powietrza
Klasę czystości według wspomnianej wyżej normy ISO 8573-1 podaje się jako ciąg trzech cyfr oznaczający ilość poszczególnych zanieczyszczeń w kolejności:
Olej – Cząstki stałe – Woda.
Na przykład określenie klasy czystości jako: 1-1-4 oznacza, że w danej aplikacji zanieczyszczenia olejowe i cząstek stałych powinny mieścić się w pierwszej klasie czystości a ilość wody w czwartej klasie.
| Klasa | Max wielkość elementów stałych (µm) | Max stężenie elementów stałych (mgm3) | Woda – max punkt rosy (°C) | Max stężenie oleju (mgm3) |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 0,1 | 0,1 | -70 | 0,01 |
| 2 | 1 | 1 | -40 | 0,1 |
| 3 | 5 | 5 | -20 | 1 |
| 4 | 15 | 8 | +3 | 5 |
| 5 | 40 | 10 | +7 | 25 |
| 6 | – | – | +10 | – |
Do czego przydaje się taka klasyfikacja czystości sprężonego powietrza?
Klasy czystości sprężonego powietrza pomagają określić jaki rodzaj filtracji i przygotowania sprężonego powietrza jest potrzebny do konkretnych zastosowań. Innego rodzaju filtracji potrzeba do poruszania siłownikami i zaworami sterującymi a innego do lakierowania lub branży spożywczej.
Jak uzyskać odpowiednią klasę czystości sprężonego powietrza?
Oleju i cząstek stałych pozbywamy się z układu pneumatycznego poprzez zastosowanie separatora cyklonowego oraz filtrów sprężonego powietrza z wkładami filtracyjnymi. Separator cyklonowy nie posiada wkładu tylko wykorzystuje siłę odśrodkową wirującego w nim powietrza.
Filtry sprężonego powietrza posiadają wkłady o różnych parametrach, które mogą wykorzystywać zjawisko koalescencji do separacji oleju i jednocześnie zatrzymywać cząstki stałe od 40 mikronów do nawet 0,01 mikrona. Ponadto są dostępne wkłady filtracyjne i filtry węglowe (pochłaniające smak i zapach sprężonego powietrza) oraz antybakteryjne filtry sprężonego powietrza. Wymienione rodzaje filtrów również dzielą się jeszcze na różne typy.
Woda jest niepożądana w większości układów pneumatycznych bez względu na stan skupienia. Wstępnie pozbywamy się jej poprzez separator cyklonowy (nawet do 60%). Następnie jeśli w układzie występuje tak zwany zbiornik mokry to on również pełni rolę separatora wilgoci. Takie rozwiązania bez dodatkowych osuszaczy funkcjonowały powszechnie w Polsce wiele lat i nadal się je spotyka.
Problem jest jednak w tym, że takie rozwiązania nie usuwają skutecznie pary wodnej, która dalej się kondensuje i w związku z tym nie zapewniają żadnej jakości sprężonego powietrza wg norm.
Dlatego aby uzyskać jakość sprężonego powietrza dla zawartości wody na poziomie nie gorszym niż 4 stosujemy osuszacze ziębnicze lub inaczej zwane chłodnicze, które nie mogą uzyskać niższego punktu rosy niż 3 st. C. Jest to temperatura bliska 0 st. C i gdyby producent obniżył temperaturę chłodzenia mogła by zacząć zamarzać woda i tworzyć się korki lodowe wewnątrz rur osuszacza ziębniczego.
Klasy czystości wyższe niż 4 uzyskujemy poprzez zastosowanie innego rodzaju profesjonalnych osuszaczy sprężonego powietrza takich jak: osuszacze odsorpcyjne, osuszacze membranowe i inne nawet hybrydowe.
Poniżej zamieszczamy tabelę z przykładami klas czystości sprężonego powietrza wymaganego w różnych rodzajach zastosowań.
| Zastosowanie sprężonego powietrza | Olej | Pył | Woda |
|---|---|---|---|
| Zwykłe powietrze użytkowe | – | – | – |
| Powietrze do nawiewu | |||
| Piaskowanie | – | 3 | – |
| Proste roboty lakiernicze | |||
| Transport pneumatyczny | 5 | 3 | 4 |
| Ogólne powietrze warsztatowe | |||
| Piaskowanie przy podwyższonych wymaganiach | |||
| Proste malowanie natryskowe | |||
| Narzędzia pneumatyczne | 1 | 1 | 4 |
| Powietrze do sterowania | |||
| Malowanie natryskowe | |||
| Kondycjonowanie | |||
| Fluidyzacja | |||
| Technika pomiarowo-regulacyjna | |||
| Laboratoria dentystyczne | |||
| Laboratoria fotograficzne | |||
| Powietrze do sterowania | 1 | 1 | 1 – 3 |
| Instrumenty pneumatyczne | |||
| Pneumatyka | |||
| Malowanie natryskowe przy podwyższonych wymaganiach jakościowych | |||
| Obróbka powierzchniowa | |||
| Powietrze do oddychania | |||
| Technika medyczna | 1 | 1 | 3 – 4 |
| Powietrze do oddychania | |||
| Transport pneumatyczny przy podwyższonych wymaganiach jakościowych | |||
| Przemysł środków spożywczych | |||
| Browary | 1 | 1 | 1 – 3 |
| Mleczarnie | |||
| Przemysł farmaceutyczny |
Należy pamiętać, że powyższa tabela to tylko orientacyjne określenie wymaganej jakości sprężonego powietrza do konkretnej aplikacji. Jeżeli chcesz aby jakość sprężonego powietrza była precyzyjnie dobrana do Twoich potrzeb skontaktuj się z nami!
A co z klasą czystości jeżeli chodzi o zawartość bakterii w sprężonym powietrzu? Czy jest to jakoś określone normą?